Taxminlarga ko’ra, 2019 yilda OIV bilan kasallanganlar soni dunyo bo’ylab 38,9 millionga etadi. 690 000 kishi OITS bilan bog’liq kasalliklardan vafot etdi.
– Odamning immunitet tanqisligi virusi – OIV pandemiyasi boshlanganidan buyon butun dunyo bo‘ylab jami 75,7 million kishi ushbu virus bilan kasallangan. kasallangan. Avvalgidek, OIV infektsiyasining 70 foizgacha Afrika qismi Sahroi Kabirdan janubga to‘g‘ri keladi, dedi viloyat OITSga qarshi kurash markazi bosh shifokori o‘rinbosari Tamara To‘qmakova.
«Tamara Georgievna, biz koronavirus pandemiyasi OITS virusini chetga surib qo’ydik.» Ayting-chi, viloyatimizda OIV infeksiyasi bilan bog‘liq epidemiologik vaziyat qanday? Ijobiy ohangda o’zgarish bormi?
– To‘g‘risini aytganda, mamlakatimizda bo‘lgani kabi viloyatimizda ham epidemiologik vaziyat og‘ir. Xususan, viloyatimizda yiliga 300 ga yaqin aholida ushbu virus aniqlanayotgani, ularning 62,5 foizini mehnatga layoqatli, reproduktiv yoshdagi, ya’ni 25-49 yoshlilar tashkil etayotgani tashvishli holdir. Viloyatimizda 2020-yil 1-noyabr holatiga ko‘ra, ushbu virusga chalinganlar soni 3386 nafar, OITSdan 1351 nafari vafot etgan.
Joriy yilning o‘tgan 10 oyi davomida 195 ta yangi OIV infeksiyasi qayd etilgan bo‘lib, bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 32 foizga kamdir.
— Lekin suhbat boshida epidemiologik vaziyat og‘ir ekanini aytdingiz.
— Gap shundaki, bu yil koronavirus pandemiyasi tufayli jiddiy choralar ko‘rildi. Natijada aholi o‘rtasida o‘tkazilgan so‘rovlar hajmi sezilarli darajada kamaydi. Aynan shuning uchun ham yangi aniqlangan OIV bilan kasallanganlar soni kamayib bormoqda. Kezi kelganda, ko’rinmas virus bo’lgan koronavirusni qayerdan va qanday yuqtirishni bilmasligingizni aytishingiz kerak. Biroq, OIV infektsiyasining yuqishi yoki yuqmasligi shaxsga, uning tibbiy madaniyati, bilimi va ongiga bog’liq. Albatta, qon ketish paytida boshqa yo’llar bilan, ayniqsa, tibbiy muassasalarda infektsiyaning boshqa holatlari mavjud. Afsuski, bunday hodisalar epidemiyaning boshida, kamdan-kam bo’lsa-da, sodir bo’ldi. Bundan tashqari, shaxsiy gigiena qoidalariga qat’iy rioya qilish kerak.
— So‘nggi yillarda epidemiyaning tabiati o‘zgargani aytiladi. Epidemiyaning boshida inyeksiya orqali giyohvand moddalarni iste’mol qilish infektsiyaning asosiy manbai bo’lgan. Andy?
– Global jamg‘armaning moliyaviy ko‘magi tufayli o‘tgan yillar davomida ushbu guruh o‘rtasida profilaktika chora-tadbirlari olib borilayotgani tufayli giyohvandlarning bu jarayondagi roli sezilarli darajada zaiflashdi. Hozirda jinsiy omil OIV tarqalishida yetakchilik qilmoqda, bu esa aholi o‘rtasida tibbiy savodxonlik va ma’rifat yetarli emasligini ko‘rsatadi.
Mehnat migratsiyasining kuchayishi munosabati bilan aholi o‘rtasida tushuntirish ishlarini ham kuchaytirish lozim. Yurtdoshlarimiz uchun shuni yodda tutish kerakki, mehnat migratsiyasi mamlakati asosan OIV infektsiyasining tarqalishi yuqori bo’lgan Rossiya Federatsiyasidir. Xorijda virusni yuqtirgan mehnat muhojiri vataniga qaytganida kasallikni yuqtirish ehtimoli ortadi. 2019-yilda viloyatda OIV infeksiyasi bilan kasallanganlarning 37,1 foizi mehnat migratsiyasi bilan bog‘liq. Shu bois mehnat muhojirlari xorijdan qaytganlarida o‘z vaqtida tekshiruvdan o‘tishlari kerak. Shu maqsadda 2018-yilda respublika boshqarmalari ishchi guruhi tomonidan mehnat migrantlari o‘rtasida OIV infeksiyasining oldini olish tartibi ishlab chiqildi. Ushbu tartib huquqni muhofaza qilish organlari tomonidan qo’llaniladi, Shahar va tuman tibbiyot birlashmalari, mahalla fuqarolar yig‘inlari hamkorligida ish olib boradi. Ular yangi qaytgan mehnat muhojirlari haqida hisobot berish, ular o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish, tibbiy muassasalarga ko‘rikdan o‘tkazish kabi masalalar bilan shug‘ullanadi. Sinovdan o’tmagan mehnat migranti oila va jamiyat uchun xavf tug’diradi, shuning uchun buni qabul qilib bo’lmaydi. Har qanday kasallikda bo’lgani kabi, OITS qanchalik erta aniqlansa, davolash tezroq boshlanadi.
– Aholini emlash muhim masala. Biroq bu kasallik belgilari ko‘rinib turgan paytda ham fuqarolarimiz test topshirishga shoshilmayapti.
– Viloyatimizda bu yil ikkinchi marotaba Butunjahon OITSga qarshi kurash kuniga bag‘ishlangan “O‘z o‘rningni bil!” tadbirlari o‘tkazilmoqda. aksiyasi o‘tkaziladi. Ushbu tadbirda ishtirok etishni istagan har bir kishi o‘z ixtiyori bilan OIVga tezkor testdan o‘tishi mumkin. Agar jahon hamjamiyati 2030 yilgacha OITS epidemiyasini tugatish choralarini jadallashtirishni istasa, OIV infektsiyasining oldini olish bo’yicha sa’y-harakatlarni kuchaytirish kerak.
Suhbatimiz so‘ngida shuni alohida ta’kidlamoqchimanki, OITS juda xavfli kasallik bo‘lib, bu kasallikni yengadigan dori yo‘q. To‘g‘ri, hozirda bemorlarga antiretrovirus preparatlar buyuriladi, ammo, afsuski, ular bemorning to‘liq sog‘ayib ketishiga olib kelmaydi. Boshqacha aytganda, bu dorilar virusni o’ldirmaydi, faqat uni sekinlashtiradi.
Tamara TOSHMATOVA
gaplashdi.